Yıl: 2019  Cilt: 54  Sayı: 4  Sayfa: 2053-2073

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.12.1125

SÜRDÜRÜLEBİLİR TOPLUM GÖSTERGELERİNİN HİYERARŞİK KÜMELEME ANALİZİ YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

ÖZGE DİNÇ CAVLAK

İlk olarak, doğal kaynakların korunması, iklim değişikliğinin önüne geçilmesi ve ekolojik sistemlerin korunması amacıyla ortaya çıkan sürdürülebilirlik kavramı, sosyal ve ekonomik boyutların da dahil olmasıyla oldukça geniş bir perspektiften incelenmeye başlanmıştır. Sürdürülebilirliğin etkili bir biçimde ölçülebilmesi için, insan refahı, çevre refahı ve ekonomik refah boyutlarından oluşan sürdürülebilir toplum endeksi oluşturulmuştur. Mevcut çalışma, hiyerarşik kümeleme analizi uygulayarak, 154 ülkeyi, temel ihtiyaçlar, kişisel gelişim-sağlık, iyi dengelenmiş toplum, doğal kaynaklar, iklim-enerji, geçiş ve ekonomi alt boyutlarını kullanarak, insan refahı, çevre refahı ve ekonomik refah boyutlarında sınıflandırmayı amaçlamaktadır. Hiyerarşik kümeleme analizi sonuçları, ülkelerin küme üyeliklerinin, insan refahı, çevre refahı ve ekonomik refah boyutlarında birbirlerinden farklılık gösterdiklerini ortaya koymaktadır. Ayrıca, ülkelerin sürdürülebilir toplum endeksi sıralamaları incelendiğinde, insani refah boyutunda, Finlandiya, Almanya, Hollanda, İzlanda ve Norveç; çevre refahı boyutunda, Burundi, Togo, Lesoto, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Uganda; ekonomik refah boyutunda, Norveç, İsviçre, Estonya, İsveç ve Çekya gibi ülkelerin ilk sıralarda yer aldığı görülmektedir. Kümeleme analizi sonuçlarıyla uyumlu olarak, ilk sıralarda yer alan ülkelerin insani, çevre ve ekonomik refah boyutlarında oldukça gelişmiş ülkeler kategorilerinde yer aldıkları ortaya konmaktadır.   

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sürdürülebilir Toplum Endeksi, İnsan Refahı, Çevre Refahı, Ekonomik Refah, Hiyerarşik Kümeleme Analizi

HIERARCHICAL CLUSTERING ANALYSIS OF SUSTAINABLE SOCIETY INDICATORS

First of all, the concept of sustainability, which is aimed at protecting natural resources, preventing climate change and protecting ecological systems, has started to be examined from a wide perspective with the inclusion of social and economic dimensions. The sustainable society index consisting of human welfare, environmental welfare, and economic welfare dimensions has been formed in order to measure sustainability effectively. The present study aims to classify 154 countries in human welfare, environmental welfare and economic welfare using basic needs, personal development-health, well-balanced society, natural resources, climate-energy, transition and economy sub-dimensions by applying hierarchical clustering analysis. Hierarchical clustering analysis results show that countries’ cluster memberships differ from each other in terms of human welfare, environmental welfare, and economic welfare. In addition, when the sustainable society index rankings of the countries are examined, it is observed that in the human welfare dimension, Finland, Germany, Netherlands, Iceland and Norway; in the environmental welfare dimension, Burundi, Togo, Lesotho, Central African Republic and Uganda; in the economic welfare dimension, countries such as Norway, Switzerland, Estonia, Sweden and Czechia are in the first place. Consistent with the results of clustering analysis, it is revealed that the top-ranked countries are in highly developed countries in terms of human, environmental and economic welfare.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sustainable Society Index, Human Welfare, Environmental Welfare, Economic Welfare, Hierarchical Cluster Analysis